آریایی ها (3)
فرهنگ و دین آریایی
تشابهات زبانی بین متون ایران باستان خصوصاً گاهان (41) زرتشت (قدیمیترین قسمت اوستا) و ودا هندی باستان (مخصوصاً قدیمیترین بخش آن « ریگ ودا» (42) یا « رگ وداسامهیتا» ) (43) بسیار قابل توجه و بسیار نزدیکتر از دیگر زبانهای هندو- اروپایی کهن است.
این تشابهات نه تنها به آوا شناسی، صرف و کلمات منفرد بلکه به ترکیبات و عبارات کامل نیز مربوط است. بعنوان مثال مقایسه کنید
معنی |
Gathic Av. |
vedic |
|
احترام کردن با دستهای گشاده |
nəamŋhāustānazasta- [Y. 28.1] |
uttānáhastamánasā [Rigveda 6.16.46 etc.] |
آوانویسی |
با قلب و ذهن |
zərədāčā manaŋhāčā [Y. 31.12] |
hrdāˊ mánasā [Rigveda 1.61.2 etc.] |
آوانویسی |
بدرستی تاکید شده که تطابق برخی عبارات مصطلح نه تنها برقرابت زبانی بلکه بر وحدت روحانی و فرهنگی نیز تاکید می کند.
بخصوص « اشلرث» (44) نشان میدهد که چگونه مقایسه اوستا و ودا با یکدیگر موجب روشن سازی و وضوح یکدیگر می شوند. بعنوان مثال:
معنی |
Old Pers. |
Av.
|
OInd. |
|
حکومت،سلطنت قلمرو سلطنتی |
xšaça- |
xšaθra-, |
kṣatrá-, |
آوانویسی |
زندگی |
|
ahu- |
ásu- |
آوانویسی |
عناصر مشترک و عبارات شاعرانه در زبانهای ودایی و اوستایی به میراث گذشته شده از آریایی اولیه بطور منظم در اثر اشلرث گردآوری شده اند.
هر دو قوم هندو- آریایی و ایرانی مردمانی نسبتاً محافظه کارند به این معنی که شمار قابل قبولی از باورها و عادات عمومی اصیل شان در طول دوران تاریخی زنده مانده است. شاید این امر در مورد ایرانی ها بیشتر از هندی ها صادق باشد چرا که شرایط آب و هوایی و جغرافیایی منطقه ای که ایرانیان در آن سکنی گزیده بودند در کل به مسکن آریایی های اولیه شبیه تر بود.
این همگنی دو قوم آریایی بنظر می رسد در موضوعاتی چون مذهب، اسطوره و فرهنگ واضح تر است و هنوز در قدیمی ترین و باستانی ترین متون بازتاب می یابد. هرچند که اصلاحات مذهبی صورت گرفته توسط زرتشت موجب تغییرات کم و بیش مهمی شدند. یک نمونه آن «دئیوه» هندو- ایرانی است که معنی واقعی آن,« خدا», در هندی باستانی حفظ شده اما در ایرانی به معنی «دیو» شده است.
Old Pers. |
Av. |
OInd. |
|
daiva- |
daēuua- |
devá- |
آوانویسی |